Fay sınırlarında yer alan Türkiye, deprem ülkesi olduğunu zaman zaman hatırlatıyor.
Gölcük ve Erzincan depremlerinin ardından yüzyılın felaketi olarak kabul edilen Kahramanmaraş depremi meydana geldi.
11 ilde etkili olan 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler 38 bin cana mal oldu, binlerce binayı yıktı.
Enkaz çalışmalarında binalarda kullanılan hususlar ve temeller gün yüzüne çıktı. Kalitesiz binaların yıkıldığı ortaya çıktı.
Bölgedeki TOKİ binaları depremi hasarsız atlattı.
“Düşünülmesi Gerekiyor”
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. 6 Şubat’a prestij kazandıran Dr. Hasan Yıldırım, sadece Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşanan depremlerin değil, geçmiş yıllarda Erzincan, Dinar, Van, İzmir ve Elazığ’da meydana gelen tüm depremlerin dikkate alınması gerektiğini söyledi. .
Yıldırım, deprem bölgeleri incelendiğinde, tabana uygun olan zirve bölgelerinde herhangi bir yapı çökmesinin olmadığına dikkat çekti. “Bunu ekip olarak üniversiteye gittiğimizde de gördük. Ama zemini bozuk, tarım arazisi, alüvyal toprak olan yerlerde 2000 öncesi eski binaların yıkılması normal. Ama yeni binalar da yıkıldı.”söz konusu.
“Bilinçsiz yapılar çöktü”
Yıldırım, yıkılan eski binaların ya bulunduğu yere uygun kalitede beton yapılmadığından, ya demir eksikliğinden ya da bilinçsizce o yere göre tasarlanmadan inşa edilmiş yapılar olmasından dolayı depremlerde yıkıldığını kaydetti.
Eski yönetmeliklerde yapı üretiminde nelere dikkat edilmesi gerektiğinin de belirtildiğini belirten Yıldırım, yapıldığı dönemin yönetmeliğine göre yapılan eski yapıların yıkılmadığının görüldüğünü vurguladı.
1975 Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılan ancak yıkılmayan binalara dikkat çeken Yıldırım, yıkılan binalar için de aynı durumun geçerli olduğunu söyledi. “Yani bu binalar 1975 yönetmeliğine uygun değil. Mutlaka eksiklikleri vardı.”değerlendirmesini yaptı.
Eski binaların yapısı
Depremlerde yıkılan ya da devrilen yeni binaların yerine uygun yapılmadığı ya da temeli sağlam temelin derinliğine kadar atılmadığı için yıkıldığını vurgulayan Yıldırım, son şokla birlikte binaların yıkıldığını vurguladı. yapımında kullanılan sağlam yapılar yıkıldı. “Fare Tabanı”, “perde sütunu”Ve “tünel kalıbı”Bu tür sistemlerin kıymetinin anlaşıldığını söyledi.
Yıldırım, zeminin yapısına göre gerekirse radye temel atılması gerektiğini, radye temelin yeterli olmaması ve kazıkların çakılması gerekiyorsa buna göre binaların yapılması gerektiğini söyledi. “Yani her yıkılan binanın neden yıkıldığını tahmin etmek mümkün denilebilir ama bu da bir hatadır, ‘faylı yere bina yapılmaz’. “Fayın geçtiği yere kaliteli bina yapsanız da taşlar geçer. Bunu bir istisna yapıyorum.”dedi.
Fay sınırları dışında, tabanı hasarlı ve dere yataklarına yakın yerlere yapı yapılmaması gerektiğini belirten Yıldırım, Antakya’da Asi Nehri yakınında yapılan eski binaların yıkıldığını vurguladı.
Yıldırım, geçmişte binaların kalitesi ve boyutu bilinmeden torba çimento ile yapıldığını, bu teknikle yapılan inşaatlarda kaliteli beton sağlanamadığını söyledi.
aydınlatma, “tekil temel”Ve her sütunun altında sadece bir ayak vardır, “tutarlı temel”ayrıca birkaç sütun birbirine sıradan bir şekilde bağlanır, “Fare Tabanı”Ayrıca zemin kötü ise temelin komple demir betonla atıldığını belirtti.
“Radye temelsiz bina olmaz”
Depremlerin çok şey öğrettiğini belirten Yıldırım, depreme karşı sağlam bir yapı inşa edebilmek için öncelikle zeminin incelenmesi ve zemine göre temel atılması gerektiğini vurguladı.
Yeni projelerde özellikle İzmir ve İstanbul’da zemin kötü ise radye temelin altına da kazık çakarak temelin taşıma gücünü artırdıklarını kaydeden Prof. “Bunu yapmazsan bina ne yapacak?”terimini kullandı.
Zemine göre temel atıldıktan sonra kolonların “perde kolon” yöntemiyle yapılmasının önemine vurgu yapan Yıldırım, geçmişte binaların 30’a 50 santimetre veya 30’a 70 santimetre tek kolonla yapıldığını söyledi.
insanların “doğrudan”Yıldırım, bu betonarme demir kolonların binanın yükü çok fazla ise titreşime karşı binayı taşıyamadığını söyledi. “Bugün radye temelsiz yapı yapılmıyor. Radye temel yetersiz ise altına sağlam zemine kadar kazık çakılıyor. Sağlam zemin yoksa friksiyon kazık çakılıyor.”dedi.
perde kolon sistemi
Yıldırım, “perde sütun” tekniğine işaret ederek şunları söyledi:
Perde kolonun ne olduğunu anlamak için bunu aklımızda tutalım. Bir çay kaşığını ince tarafıyla bükebilirsiniz, ancak tam tersi mümkün değildir. Biz buna ‘katılık’ diyoruz. Kolon dedikleri elemanı binanın farklı yerlerine tek kolon olarak koymuyoruz, duvarı komple duvar elemanı yapıyoruz, betonarme temelden tepeye kadar yükselen ‘perde kolon’ yapıyoruz. binanın. Her tarafa karşılık gelen betonarme perdeler atıyoruz. Perdenin deprem salınımı sırasındaki uzun kısımları binanın sallanmaya karşı dayanıklı olmasını sağlar. Daha katı hale getirir. Bina bir kutu gibi sallanıyor. Yani tek tek kolonlarda dalgalanma olduğunda o kolonlar dalgalanma sırasında birleşim yerlerinden kırılır, kırılır ama bina bir bütün olarak kalabilir çünkü ‘perde kolon’ bir kutu gibi sallanır.
Yıldırım, geçmişte binayı daha hızlı hale getirmek için aşağıdan yukarıya doğru kayar kalıp sistemi ile giydirme duvar olarak inşa edilen binaların, giydirme beton sistemine benzediğini, çok fazla bir şey kalmadığının gözlemlendiğini dile getirdi. Bu tür eski binalarda sarsıntılar nedeniyle hasar.
Tünel kalıp kullanımı
aydınlatma, “tünel kalıbı”‘Perde’ sistemi olarak adlandırılan sistemin, perde sistemli bir yapının hızlı üretim tekniği olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
Yani birbirine benzeyen birçok yüksek bina var. Hazır kalıp kullanıyorsunuz. Bir katı dökersin her yeri perdelenir. Daha sonra bu tünel üst kısma getirilerek kaydırılır ve üst kat dökülür. Vidalarından gevşetilir, kaydırılır, üst kat dökülür. Yani tekrar kalıplama ve çekiçleme işi yoktur. Sistemi komple betonarme yapı olarak kuruyorsunuz.
Tamamı TOKİ binalarında uygulandı
Yıldırım, tünel kalıpların özellikle buna benzer pek çok toplu konutta kullanılabileceğini, değerli oldukları için tek başına yapılan 2-3 katlı küçük yapılarda kullanılmadığını dile getirdi.
Hasan Yıldırım, son depremlerin olduğu bölgede yıkılmayan TOKİ binalarının da yıkılmadığını belirtti. “Fare Tabanı”, “perde sütunu”Ve “tünel kalıbı”sistemlerle inşa edildiğinin altını çizen, “TOKİ binalarının büyük bir çoğunluğu radye temel ve kayar kalıp sistemi ve tünel kalıp ile inşa edildiğinden, binanın her tarafı perdeli binalarda herhangi bir sorun yaşanmadı.”dedi.
